Ko je bio Mate Brničević?

Pred kraj Prvog svetskog rata, kad je bilo izvesno da će sile Osovine izgubiti rat, pogoršalo se stanje u Austro-Ugarskoj tako da vojska trpi sve učestalije poraze, na kopnu, u vazduhu i na moru. Početkom 1918. godine nezadovoljstvo u Ratnoj mornarici kulminiše, pa mornari predvođeni komitetom mornara na čelu sa Matom Brničevićem, Františekom Rašom, Antonom Grabarom, Jerkom Šišgorićem i drugima dižu pobunu, koja se, po broju mornara i borbenih jedinica, smatra najvećom u istoriji pomorstva. Nakon sloma pobune vojni  sud u Kotoru, kojim je predsedavao major Eugen Erenhofer, 11. februara 1918. osuđuje vođe pobune na smrt streljanjem. Šest godina kasnije sa groblja iz Škaljara kraj Kotora, uz najviše vojne počasti, seljaci rodnih Jesenica na inicijativu don Frana Ivaniševića organizuju i prenose posmrtne ostanke Mate Brničevića na mesno groblje Sustjepan i podižu mu spomenik. Polaganjem sanduka u rodnu grudu ispisana je još jedna stranica u istoriji slavne Poljičke Republike. Kao i uvek, tako i danas ova gorska kneževina potvrđuje da je bila i ostala kolevka junaka i boraca za ideale.