Čudnije od raja
Stranger Than Paradise
, 1984., SAD, Zapadna Njemačka, 89 min.
Hej! Trebamo i tvoju ocenu
Hm... Čini se da ti je pre ocenjivanja potrebna... - prijava :).
Zato smo ljubazno otvorili boks u gornjem desnom delu stranice. Da se ne mučiš.
Dž. Džarmuš je nakon prvog celonoćnog filma "Neprekidni praznici" snimio 30-minutni "Novi svet", koji je naknadno proširio u dugometražni "Čudnije od raja", s kojim osvaja nagradu "Zlatna kamera" u Kanu, a tek sledeće 1985. godine (jer Džarmuš poput npr. Dž. Karpentera pripada onom krugu američkih niskobudžetnih autora koji su tek posle uspeha u Evropi bili priznati u otadžbini) američka "Nacionalna udruga filmskih kritičara" proglasila je "Čudnije od raja" najboljim filmom godine.
Eva (E. Balint), mađarska tinejdžerka, dolazi u poset Viliju (Dž. Luri), svom rođaku koji živi sam u neuglednom predgrađu Njujorka, a zatim odlazi kod tetke u Klivlend. Iako u početku ne deluje oduševljen došljakinjom iz Europe, Viliju se ubrzo devojka počinje sviđati i razvija s njom topao odnos. Vilijev prijatelj Edi (R. Edson) takođe upoznaje Evukoja i njemu postaje simpatična. Eva odlazi, a kada Vili i Edi slučajno dolaze do poveće sume novca varajući na pokeru, odlučuju je posetiti u Klivlend...
"Čudnije od raja" jedan je od najcenjenijih Džarmušovih filmova, drugi u karijeri, koji mu je doneo i priznanje struke. Kroz naizgled jednostavnu priču o mladiću koji, kao i većina ljudi s kojima se susreće, životari u Njujorku, što se tek neznatno menja posetom rođakinje iz Evrope, film izuzetno uverljivo prikazuje rezignirani svet savremenih Amerikanaca, pomirenih sa sivom, neuzbudljivom svakodnevicom u kojoj nema nimalo interesantnih događaja niti likova, a kamoli vanjskog glamura. Takvu atipičnu atmosferu režiser je uspeo ostvariti koristeći duge kadrove, suzdržane dijaloge (iako neretko cinične, pa i duhovite) te nepoznate glumce (uglavnom amatere) prosečnog izgleda, u neatraktivnim ambijentima. To je žanrovski hibrid crne komedije i filma ceste kroz koji se provlači suptilna kritika američkog društva. U glavnim ulogama tako nastupaju slikar i muzičar Dž. Luri (koji potpisuje i saundtrak), glumac i muzičar R. Edson i mađarska glumica E. Balint. Film je uz ostale osvojio posebnu nagradu žirija na "Sundance festivalu" i "Zlatnu kameru" na kanskom filmskom festivalu.